Voor velen is vakantie een periode van uitrusten, bijtanken, nieuwe plaatsen ontdekken, mensen ontmoeten, inspiratie opdoen. Zo ook voor ons. Wij hebben het voorrecht dat vrienden van ons een zomerhuis kochten in Bovbjerg, Ferring, Denemarken. Een voorrecht, omdat wij, wanneer we maar willen, gebruik mogen maken van hun zomerhuis. We komen al vele jaren in Denemarken, maar het gebied waarin Bovbjerg, Ferring ligt, was voor ons onbekend.

Toen we in augustus 2020 voor het eerst gingen, waren we verrast en werden op slag verliefd. De zee, de kliffen, het ruige, lege landschap is prachtig. De invloed van de natuur, van de zee en de drie ijstijden zijn in het landschap duidelijk terug te zien. Het beïnvloedt het leven van de weinige inwoners in dit gebied dagelijks.

In de buurt is een prachtig, compact stadje voor de noodzakelijke boodschappen, Lemvig. Enorme hoogteverschillen, leuke winkeltjes, restaurantjes, een prachtige kerk in het centrum, verschillende musea, gelegen aan het begin van de Limfjord, maken dit tot een aantrekkelijke plek om te genieten. In de haven is veel bedrijvigheid. Bij het rondslenteren ontdekken we een prachtig nieuw gebouw. Opvallend door zijn architectuur. Pas als we er voor staan ontdekken we de naam van dit gebouw ‘Klimatorium’.

We zijn nieuwsgierig, maar de pandemie maakt dat de deur gesloten is. Op de deur ontdekken we wel een telefoonnummer en een mailadres. We besluiten een mail te sturen, met de vraag: “Wat is een Klimatorium, wat doen jullie en mogen we jullie eens bezoeken? Kunnen we een rondleiding krijgen?”. Verrast zijn we als we de volgende dag een antwoord in het Nederlands krijgen. Een uitnodiging voor een bezoek én rondleiding.

We maakten kennis met Isa Schipperheijn. Isa is Nederlandse, studeerde landschapsarchitectuur en ging voor haar studie naar Kopenhagen. En werd verliefd.

Het Klimatorium

De missie van het Klimatorium is om door samenwerking met het publiek, kennisinstellingen, particuliere bedrijven en het maatschappelijk middenveld nieuwe oplossingen te ontwikkelen voor huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van: klimaatuitdagingen, Groene Energie, Circulaire Economie, Water en Milieu. Oplossingen die lokaal, regionaal, nationaal en internationaal kunnen worden toegepast en verspreid. Het Klimatorium creëert projecten die de groene transitie versterken en de samenleving aanpassen aan de huidige klimaatuitdagingen. Dit gebeurt op basis van de Sustainable Development Goals van de VN – en door het opzetten van Quadruple Helix-samenwerkingen – ten behoeve van zowel de lokale omgeving als het klimaat in de wereld. Het Klimatorium werkt ook aan het verspreiden van inzicht in de huidige toestand van het klimaat – en hoe we eraan werken deze uitdagingen aan te pakken.

Het model van Quadruple Helix

We waren verrast en overweldigd. Waarom hebben we dit niet in Nederland?

Klimaatconferentie 16 – 18 augustus 2023

Na het eerste en tweede bezoek en de vraag: “Waarom hebben we dit niet in Nederland?” vertellen we veel mensen over het Klimatorium in Lemvig en stellen steeds deze vraag. Alleen dan anders: “Kunnen wij in Tynaarlo geen Klimatorium ontwikkelen?”

Steeds meer mensen gaan met ons nadenken over deze optie. Er zijn ondertussen contacten met de gemeente Tynaarlo, de Hanzehogeschool in Groningen, het geopark ‘De Hondsrug’, en wij als burgers, maar tevens actief in twee burgerinitiatieven; Energie Coöperatie Drentse Aa en buurtteam ‘De Fledders’ in Vries.

Het doel van het Klimatorium is internationale samenwerking. Die samenwerking is er met Nieuw Zeeland (Nelson). Een samenwerking met Nederland (Tynaarlo) is een wens.

Dat maakt dat we tijdens onze vakantie worden uitgenodigd deel te nemen aan de Klimaatconferentie in het Klimatorium in Lemvig. Aanwezig zijn Sterre Koops, onderzoeker klimaatadaptatie Hanzehogeschool, Ronald Terpstra, eigenaar Kajützhoeve in Zuidlaren en beoogd ‘Agritorium’ en wij, Geert Roelf en Alma Luring. Online sluiten ook Carla Veldhuizen (ambtenaar klimaatadaptatie gemeente Tynaarlo), Floris Boogaard (Lectoraat Ruimtelijke Transformatie- Water) en  Jasper Tomesen (directeur geopark ‘De Hondsrug’) aan.

Als voorbereiding op de Klimaatconferentie waar alle drie de landen vertegenwoordigd zijn is er een ontmoeting gepland op 15 augustus. Een presentatie van het team van het Klimatorium in Lemvig, een presentatie van het team van Nieuw Zeeland en ook wij presenteren ons.

Uitgangspunten van onze presentatie zijn:

• Er zijn tal van initiatieven door heel Noord-Nederland (BuildinG, EnTranCe, Universiteit van het Noorden, Groeningen …);
• Er is sprake van participatief en open source klimaatonderzoek (ClimateScan.org);
• Maar het landschap is heel divers en verspreid;
• Er is een verlangen om aanpassings- en mitigatiemaatregelen met elkaar te verbinden;
• We zien de meerwaarde van het Klimatorium als een regionaal netwerkknooppunt dat de Quadruple Helix en bestaande initiatieven ondersteunt en verbindt.

We benoemen een vraagstuk waar wij als deelnemers van twee burgerinitiatieven mee worstelen, namelijk ; Hoe betrekken we burgers op dusdanige manier bij ons werk, dat ze zich gehoord en gezien voelen, mee willen doen en verantwoordelijkheid willen nemen?

En dit laatste vraagstuk is precies dat wat als het moeilijkst wordt ervaren, zowel in Denemarken als ook in Nieuw Zeeland. Het Klimatorium wil de Quadruple Helix verbinden, maar de burgers/ maatschappelijke organisatie is niet of zwak vertegenwoordigd. Ronald Terpstra benoemt in zijn presentatie – gedragsverandering moet vanuit burgers komen, gestuurd/verleid door de overheid en bedrijven.

Een Klimatorium in Tynaarlo wil zich vooral focussen op het aspect betrekken van burgers bij de projecten.

’s Avonds wordt de dag afgesloten met een diner in het Raadhuis van Lemvig, met aanwezigheid van alle delegaties, de burgemeester en het voltallige college en veel betrokkenen. Indrukwekkend en inspirerend.

De burgemeester van Nelson, Nieuw Zeeland, benoemt in zijn speech:

We hebben zoveel kennis, we weten zoveel, we zien de gevolgen van de klimaatverandering dagelijks, maar toch gaan we niet over tot actie. Dat moet veranderen!

De klimaatconferentie op 16 t/m 18 augustus laten wij over aan de specialisten. Sterre en Ronald zijn alle dagen van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat aan het werk. Carla, Floris en Jasper sluiten online aan.

Komt er een vervolg?

En wij, wij kunnen hun werk volgen via een groot scherm in de haven van Lemvig, lekker in het zonnetje. En als we onze koffie op hebben, gaan we weer terug naar Bovbjerg, Ferring. Wandelen over het klif tot aan de vuurtoren en terug langs de zee, denkend aan de vele projecten, ideeën en contacten.

Ons werk is nog niet klaar. Terug in Nederland staan er al veel afspraken gepland, met als doel: een Klimatorium in de gemeente Tynaarlo. Hoe mooi zou dat zijn!

Eenvoudig is dit niet. Om van een idee naar een organisatie te komen heb je nodig:

• De juiste partijen en mensen die samen hetzelfde willen;
• Een plan om te komen van idee naar een organisatie;
• Menskracht, tijd en geld.

Boeiend om daar samen mee aan de slag te gaan!